
Quentin
Jerome Tarantino (ur. 27 marca 1963 r. w Knoxville w stanie
Tennessee w USA) – amerykański reżyser, scenarzysta i aktor
filmowy. Jeden z najwybitniejszych twórców kina
postmodernistycznego. Miłość do kina odziedziczył po matce (Connie
Tarantino), która urodziła go mając szesnaście lat. Nadała mu
ona imię wywiedzione od postaci pół-Indianina Quinta, granego
przez Burta Reynoldsa w serialu Strzały w Dodge City. Ojciec
Quentina, Tony, opuścił rodzinę zaraz po narodzeniu syna.
Ojczymem został Curt Zastoupil. Po przeprowadzce do Los Angeles
w 1965 roku matka bardzo często zabierała Quentina do kina. Na
pierwszych seansach bywał już jako dwulatek, a jako
dziewięciolatek obejrzał brutalny film Johna Boormana
Wybawienie, gdzie zobaczył scenę gwałtu na Nedzie Beatty. Młody
Tarantino zakochał się w kinie i chodził tam przy każdej okazji.
Zaczął pochłaniać filmy, co mu pozostało po dziś dzień. Potrafił
codziennie oglądać po kilka filmów. Uważa przy tym, że każdy
film niesie w sobie jakąś wartość, więc z równie wielką czcią
traktuje klasyki kina, jak i podrzędne produkcje klasy B. Już
jako nastolatek zaczął pisać różne historie, jak np. scenariusz
Captain Peachfuzz and the Anchovy Bandit, inspirowany filmem
Mistrz kierownicy ucieka, który napisał mając czternaście lat.
Był
fatalnym uczniem, z jednym wyjątkiem – uwielbiał lekcje
historii. Historia jest jak dobre stare kino. Przed twoimi
oczami przesuwają się bohaterowie: zwycięzcy i straceńcy. A ty
nie musisz biedzić się nad scenariuszem, bo jest już gotowy –
podkreśla Tarantino. Robił za szkolnego przygłupa. Dużo
wagarował. W pewnym momencie matka pozwoliła mu na rzucenie
szkoły, co też uczynił w wieku szesnastu lat. Powiedział potem:
Nienawidziłem pierdolonej szkoły. Nawet nie zadawałem sobie
trudu, żeby przejść do następnej klasy. Po rzuceniu szkoły
zaczął uczyć się aktorstwa w James Best Acting School, czemu
towarzyszyło pisanie scenek dla siebie samego (wtedy to powstał
kultowy wywód o prawdziwym sensie piosenki Like a Virgin
Madonny, wygłoszony przez Brązowego we Wściekłych psach). By
zarobić na własne utrzymanie, zaczął pracę w kinie
pornograficznym jako bileter, skąd wyrzucono go, gdy odkryto, że
nie ma osiemnastu lat. Szybko odkryłem, że kino porno mnie nie
kręci. Zasypiałem na seansach – wspomina.
W wieku
dwudziestu dwóch lat zatrudnił się w wypożyczalni kaset video w
Manhattan Beach California, dzięki temu, jak sam twierdzi, mógł
oglądać wszystkie filmy, na jakie miał ochotę. Codziennie
pochłaniał po kilka obrazów: od niskobudżetowych produkcji rodem
z Hongkongu, po dzieła francuskiej „nowej fali”. Opowiada:
Oglądałem wszystko, najchętniej krwawe kino klasy B. Nagle w
ręce wpadła mi kaseta z filmem Briana de Palmy Człowiek z
blizną. Obejrzałem go kilka razy i już wiedziałem, jak zrobić
własny film. Pracował na jednej zmianie z innym maniakiem kina,
Rogerem Avarym (późniejszym współscenarzystą Pulp Fiction) –
spędzali oni całe godziny dyskutując o filmach i wymyślając
własne fabuły. W 1985 roku Tarantino wraz z Craigem Hamannem,
którego poznał na kursach aktorskich, zaczęli kręcić na taśmie
szesnastomilimetrowej film zatytułowany My Best Friend’s
Birthday. Niestety, nie został on ukończony. Tymczasem Taranino
brał udział (bez powodzenia) w różnorakich castingach. Na ich
potrzeby dopisał sobie w cv udział w dwóch filmach: Down of the
Dead i Król Lear Godarda. Skomentował to później tak: Rola u
Godarda brzmiała naprawdę imponująco, a byłem pewny, że tego
filmu nikt nie widział – miał rację. Niektórzy dali się nabrać,
bo nawet jakiś czas potem rola ta pojawiła się w kilku
leksykonach amerykańskich.
W 1988 roku
napisał scenariusz do Urodzonych morderców i sprzedał go
następnie Oliverowi Stone’owi, który pokaźnie go przerobił. Gdy
Tarantino zrozumiał, jak „zniszczono” jego scenariusz, obiecał
sobie, że już więcej nic nie sprzeda. Ale słowa nie dotrzymał.
Dwa lata później za pięćdziesiąt tysięcy dolarów sprzedał
scenariusz do Prawdziwego romansu. Chciał wykorzystać te
pieniądze na potrzeby Wściekłych psów. Żeby móc samemu
wyreżyserować ten film, podjął staż w Sundance Institute, gdzie
jego wykładowcami byli m.in. Sydney Pollack, Terry Gilliam, Jon
Amiel i Volker Schlöndorff. W tym okresie porzucił pracę w
wypożyczalni video i zatrudnił się w CineTel, małej
hollywoodzkiej firmie produkcyjnej. Dzięki szczęśliwemu trafowi
poznaje tam producenta Lawrence’a Bendera, na którego biurko
trafił scenariusz Wściekłych psów. Tarantino i zafascynowany
scenariuszem Harvey Keitel szybko przekonali pracowników
Instytutu Sundance, że warto zainwestować w ów film. Budżet
został zwiększony z trzydziestu pięciu tysięcy do półtora
miliona dolarów. Po Wściekłych psach (1992 ) Tarantino stał się
znany (zabłysnął w nim jako scenarzysta, reżyser i aktor), ale
miał też kłopoty, spowodowane nadmierną brutalnością filmu – z
tego właśnie powodu Wściekłe psy były zakazane w Wielkiej
Brytanii, jednak ostatecznie pozwolono na ich pokazy. Film
otrzymał nagrodę FIPRESCI na festiwalu w Toronto oraz nagrodę
krytyków londyńskich.
Dzięki
popularności Wściekłych psów, do nowego projektu – Pulp Fiction
(1994) – Tarantino pozyskał swoich wymarzonych aktorów: Bruce’a
Willisa i Johna Travoltę. Film ten uhonorowano Złota Palmą na
festiwalu w Cannes. Tarantino dostał Złoty Glob za scenariusz i
siedem nominacji do Oscara – walkę o miano najlepszego filmu
przegrał z filmem Forrest Gump, ale ostatecznie otrzymał wraz z
Avarym statuetkę za najlepszy scenariusz oryginalny. Film został
okrzyknięty, podobnie jak jego twórca, kultowym. Po tym sukcesie
Tarantino otrzymał wiele próśb o poprawienie scenariuszy.
Zajmował się m.in. „wygładzaniem” Twierdzy i Karmazynowego
przypływu. W 1995 r. zrealizował nowelę Mężczyzna z Hollywood,
która stanowi jedno z opowiadań filmu Cztery pokoje. Zagrał w
niej hollywoodzkiego gwiazdora Chestera. W 1997 roku powstał
czarny dramat gangsterski zatytułowany Jackie Brown, jednak nie
osiągnął on zysków na miarę Pulp Fiction. Film ten stanowi
odniesienie do tradycji kina „blaxploitation”, czyli filmów
klasy B, których bohaterami byli czarnoskórzy mieszkańcy USA.
Jest on adaptacją powieści Elmore’a Leonarda, a w ulubionego
bohatera Tarantina, Ordella, wcielił się Samuel L. Jackson.
Jackie Brown zagrała znana właśnie z filmów blaxploitation Pam
Grier. W 2003 roku Tarantino zorganizował widzom wielki come
back w postaci krwawego dwuczęściowego Kill Billa. W planach ma
także realizację dramatu wojennego Inglorious Bastards, którego
akcja rozgrywać ma się w okupowanej Francji. Przyjaźni się z
Robertem Rodriguezem. Wystąpił w jego filmach, m.in. w Desperado
i Od zmierzchu do świtu. Jest zresztą autorem scenariusza tego
ostatniego. Grał również u Spike’a Lee (Dziewczyna nr 6, 1996) i
Stevena Brilsa (Mały Nicky, 2000 ). Stale współpracuje z
operatorem Andrzejem Sekułą. Chętnie angażuje do swoich filmów
Harveya Keitela i Tima Rotha. Prowadzi własną firmę producencką
A Band Apart Films.
Tygodnik „Variety”
twierdził, że Tarantino jest pierwszym z nowej generacji
reżyserów. Artystów, którzy swojego fachu będą uczyli się nie w
szkołach, ale oglądając filmy na video. Obecnie jest
prawdopodobnie jednym z najchętniej oglądanych i najczęściej
dyskutowanych reżyserów naszych czasów. W swojej twórczości
afirmuje popkulturę, swobodnie przetwarzając jej schematy i
ikony. Stworzył niepowtarzalną mieszankę kina gangsterskiego z
teatrem absurdu, okraszoną dużą dawką przemocy i okrucieństwa,
które zajmują w jego systemie estetycznym szczególnie ważne
miejsce. Nie kryje swojej fascynacji Wschodem, któremu poświęcił
wiele miejsca w dwóch częściach Kill Billa. Jego muzą jest Uma
Thurman, dla której często znajdzie się miejsce w jego filmach.
Dzięki Tarantinowi stworzyła kreacje: porzuconej panny młodej w
Kill Billu, gdzie zagrała główną rolę oraz jedną z głównych ról
w Pulp Fiction (jedna ze scen tego filmu z jej udziałem uznawana
jest za kultową). W 2005 roku czytelnicy pisma „Empire Magazine”
uznali go za Filmową Ikonę Dziesięciolecia.
:: CIEKAWOSTKI ::
* Quentin
nakręcił jeden z epizodów w filmie "Sin City - Miasto Grzechu"
Roberta Rodrigueza. Za swoją pracę dostał honorarium w
wysokości... symbolicznego 1 dolara. Jest to przyjacielski gest
pomiędzy nim a Rodriguezem - ten drugi dostał identyczne
honorarium za pomoc przy tworzeniu muzyki do filmu "Kill Bill".
* Jego mama
- Connie McHugh jest pół Irlandką i pół Indianką Cherokee.
Urodziła Quentin'a, gdy miała 16 lat.
* W roku
2004 pełnił funkcję przewodniczącego jury na festiwalu filmowym
w Cannes. Dostąpienie przez Quentina tego zaszczytu zbiegło się
z 10. rocznicą nagrodzenia jego filmu "Pulp Fiction" Złotą Palmą
na tym właśnie festiwalu.
* Quentin
twierdzi, że Uma Thurman jest dla niego taką samą muzą, jak
Marlena Dietrich dla reżysera Josefa von Sternberga. Ze względu
na ciążę Umy przełożył zdjęcia do filmu "Kill Bill" o ponad rok.
Swoją decyzję skomentował słowami: "Gdy poczekasz na swoją
Dietrich, historia będzie ci wdzięczna".
* Razem z
producentem Lawrencem Benderem ufundował wytwórnię muzyczną A
Band Apart Records.
* Tarantino
otrzymał swe imię na cześć bohatera serialu "Strzały w Dodge
City"- pół-Indiania Quinta, granego przez Burta Reynoldsa
* Zdobył
tytuł Filmowej Ikony Dziesięciolecia przyznawany przez
czytelników brytyjskiego pisma "Empire Magazine".
* W 1997
roku został pozwany przez Dona Murphiego za napaść (Don żądał 5
milionów dolarów odszkodowania). Tarantino zaatakował Murphiego
w restauracji, gdzie rzucił go na ścianę i uderzył.
* Jednym z
najbardziej charakterystycznych znaków rozpoznawczych filmów
Tarantino jest ujęcie z wnętrza bagażnika. Kamera zawsze jest
ustawiona praktycznie tak samo, lekko po lewej stronie wozu,
pokzując część karoserii w dole i część klapy w górze ekranu.
We
"Wściekłych psach" to ujęcie było wykorzystane, gdy Biały, Blond
i Różowy wyciągali z bagażnika policjanta. W "Pulp Fiction" w
scenie, gdy Vince i Jules szykują broń na odwiedziny u Teda
Mózgowca. W "Jackie Brown" była to scena z Beuamontem, który
miał wyskoczyć w trakcie transakcji i pomachać karabinem... W "Kill
Billu (vol 1)" bagażnik pojawia się pod koniec, podczas rozmowy
z Sophie. Podobnie w filmach ze scenariuszem Tarantino. W "Od
zmierzchu do świtu" było to na parkingu pod motelem, kiedy Seth
i Ritchie wyciągali zakładniczkę z banku. Momentów z
"Prawdziwego romansu" i "Urodzonych morderców" nie pamiętam, ale
jestem niemal pewien, że takowe były. Zachęcam do samodzielnych
poszukiwań... Niestety w scenariuszu "Czterech pokoi" nie
znalazło się miejsce na żaden bagażnik, z którego można by
kręcić =]
* W 2004
roku znalazł się na 25 miejscu listy artystów, których
najczęściej wyszukiwano w internetowej bazie filmów IMDb.
* Quentin
znany jest z tego, że w swoich filmach stara się nie używać tzw.
"product placementu" (reklamowanie w filmach rzeczywiście
istniejących marek). Praktycznie wszystkie produkty pojawiające
się w jego filmach mają swoje fikcyjne nazwy, jak np. papierosy
"Red Apple" czy płatki śniadaniowe "Fruit Brute".
* W 2004
roku był przewodniczącym jury podczas festiwalu filmowego w
Cannes.
* We
wszystkich scenariuszach Quentina pojawia się postać policjanta
Scagnettiego. Jednak zawsze zostaje ona albo wycięta z samego
scenariusza, albo podczas montażu filmu.
*
Wiedzę o filmie zdobył w James Best Acting School, Carson Twin
Cinema i Video Archives
* Brytyjski
magazyn Empire umieścił Quentina w 2005 roku na 8. miejscu w
rankingu najlepszych reżyserów wszechczasów.
* Podkręcał
plotki, iż wraz z Umą Thurman mają romans. Plotki te jednak są
nieprawdziwe.
* Tarantino
przyznaje się, że wszelkie nowinki techniczne w dziedzinie
kinematografii wzbudzają u niego niepokój. Podczas prac na
planie "Sin City" zmuszony był do korzystania wyłącznie z kamer
cyfrowych. Sprawiało mu to, jako zagorzałemu fanowi tradycyjnej
taśmy celuloidowej, pewne problemy. Zakończenie prac nad swoim
epizodem skwitował: "Misja wykonana".
* Ma
włoskie pochodzenie.
* Jego IQ
wynosi 160.
* Był brany
pod uwagę do tego, by reżyserować film "8. mila" (2002).
Ostatecznie zajął się tym Curtis Hanson.
* W pewnym
okresie swojego życia Quentin chciał zostać zawodowym pisarzem.
Napisał nawet dwa rozdziały powieści o swojej pracy w
wypożyczalni wideo w Hermosa Beach, jednak porzucił ten zamiar.
Decyzja ta miała wpływ na jego późniejsze filmy - we wszystkich
występuje charakterystyczna powieściowa narracja.
* Quentin
otrzymał propozycję zagrania Prezydenta Stanów Zjednoczonych w
filmie "Batoru rowaiaru II: Chinkonka", jednak zmuszony był
odrzucić ofertę ze względu na pracę na planie obu części "Kill
Bill".
*
Czytelnicy pisma "Empire Magazine" 13 marca 2005r., wybrali
Tarantino filmową Ikoną Dziesięciolecia.
* W jego
filmach (Pulp Fiction, Wściekłe Psy, Jackie Brow, Prawdziwy
romans) ważną rolę odgrywa walizka.
* Quentin
Tarantino ma 189cm wzrostu.
* W
listopadzie 1996 roku Quentin planował nakręcić jeden z odcinków
serialu "Z archiwum X". Nie mógł tego jednak dokonać ze względu
na fakt, iż odmówił wstąpienia do Amerykańskiej Gildii Reżyserów
(jedynie jej członkowie mogli zostać zatrudnieni do
reżyserowania odcinków tego serialu).
* Tarantino
poprawiał scenariusze takich filmów jak "Twierdza" i
"Karmazynowy przypływ"
* Prawie we
wszystkich jego filmach pojawiają się papierosy marki "Red Apple".
* Tarantino
został zaskarżony przez producenta Dona Murphy'ego na kwotę 5
milionów dolarów po tym, jak 14. listopada 1997 roku w
restauracji ten popchnął go na ścianę, a następnie kilka razy
uderzył.
* Mały
Quentin miał problemy z nauką. Nie potrafił przeliterować
własnego nazwiska i korzystać z zegarka.
* W
rankingu magazynu FHM na 100 Najbardziej Męskich Filmów
Wszechczasów zorganizowanym w październiku 2004 roku znalazło
się aż sześć filmów, przy których współpracował Quentin
Tarantino: "Prawdziwy romans" na miejscu 75., "Od zmierzchu do
świtu" na miejscu 73., "Kill Bill Vol. 2" na miejscu 26., "Kill
Bill Vol. 1." na miejscu 25., "Wściekłe psy" na miejscu" 11. i
"Pulp Fiction" na miejscu 1.
* Rzucił
szkołę w wieku lat 16
* Gdy
startował w rozmaitych castingach, w swoim CV kłamał, że grał w
takich filmach jak: "Poranek żywych trupów" (1978) oraz "Król
Lear" (1987).
:: NAGRODY I NOMINACJE ::
2006: Sin
City - Miasto grzechu (nominacja) Czeski Lew najlepszy film
zagraniczny
2005:
Kill Bill 2 (nominacja) Saturn najlepszy reżyser
2005:
Kill Bill 2 (nominacja) Saturn najlepszy scenariusz
2005:
Kill Bill 2 (nominacja) Grammy najlepsza muzyka
2005:
Kryminalne zagadki Las Vegas (nominacja) Emmy najlepszy reżyser
2004:
Kill Bill (nominacja) Saturn najlepszy reżyser
2004:
Kill Bill (nominacja) Saturn najlepszy scenariusz
1998:
Jackie Brown (nominacja) Złoty Niedźwiedź Berlin
1997: Od
zmierzchu do świtu (nominacja) Złota Malina najgorszy aktor
drugoplanowy
1996: Od
zmierzchu do świtu (nominacja) Saturn najlepszy aktor
drugoplanowy
1996: Od
zmierzchu do świtu (nominacja) Saturn najlepszy scenariusz
1995:
Pulp Fiction Oscar najlepszy scenariusz
1995:
Pulp Fiction (nominacja) Oscar najlepszy reżyser
1995:
Pulp Fiction Złoty Glob najlepszy scenariusz
1995:
Pulp Fiction Nagroda Główna BAFTA najlepszy scenariusz
oryginalny BAFTA
1995:
Pulp Fiction (nominacja) Cesar najlepszy film obcojęzyczny
1995:
Pulp Fiction (nominacja) BAFTA najlepszy film
1995:
Pulp Fiction (nominacja) Złoty Glob najlepszy reżyser
1995:
Pulp Fiction Złota Taśma najlepszy film obcojęzyczny
1995:
Pulp Fiction Niebieska Wstążka najlepszy film obcojęzyczny
1994:
Pulp Fiction Złota Palma
1994:
Prawdziwy romans (nominacja) Saturn najlepszy scenariusz
1992:
Wściekłe psy (nominacja) najlepszy dramat Sundance Film Festival
1992:
Wściekłe psy Nagroda Główna FF-Toronto
|